भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (इस्रो) भारताच्या अंतराळ क्षेत्रातील महत्वाकांक्षा आणखी उंचावण्यासाठी सज्ज आहे. मंगळयान-२ या नव्या व महत्वाकांक्षी मोहिमेच्या माध्यमातून भारताचे नाव आणखी एका शानदार विक्रमावर कोरण्याची तयारी आहे. या यशस्वी मोहिमेच्या साहाय्याने अमेरिका आणि चीननंतर मंगळावरील भूमीवर यंत्र उतरवणारा जगातील तिसरा देश बनण्याचे भारताचे ध्येय आहे..
मंगळयान-२ ही मोहिम केवळ भारताच्या अंतराळ क्षेत्रातील महत्वाकांक्षाच दाखवत नाही तर ती आपल्या तंत्रज्ञानातील प्रगतीचेही चिन्ह आहे. या मोहिमेच्या काही आकर्षक वैशिष्ट्यांबद्दल जाणून घेऊया:
- मंगळावरील रोवर : ही मोहिम यशस्वी झाल्यास भारताला मंगळावर कार्यरत रोवर उतरवणारा जगातील तिसरा देश बनण्याचा मान मिळेल. या रोवरच्या साहाय्याने मंगळावरील जमीन, खडे, वातावरण आणि इतर वैशिष्ट्यंचा अभ्यास करता येईल.
- स्काय क्रेनद्वारे सुबद्ध उतरण : नासाच्या पर्सेवरन्स रोवरप्रमाणेच इस्रो देखील मंगळावरील जमिनीवर रोवरची सुरक्षित आणि नियंत्रित उतरण सुनिश्चित करण्यासाठी स्काय क्रेन तंत्रज्ञानाचा वापर करत आहे. हे स्काय क्रेन रोव्हरला जमिनीवर नाजुकपणे उतरवण्यास मदत करेल.
- हवाई सर्वेक्षणासाठी मंगळ ग्रह हेलीकॉप्टर : “मार्शियन बाउंड्री लेअर एक्सप्लोरर” या नावाने ओळखला जाणारा हा हेलीकॉप्टर मोहिमेला एक वेगळेच रूप देतो. या हेलीकॉप्टरच्या आधारे मंगळाच्या अतिशय तनु वातावरणाचा अभ्यास हवेतून करता येईल. हे आढावा वैज्ञानिकदृष्ट्या खूप महत्वाचे असतील.
मंगळयान-२ ची यशस्वी मोहिम जरी सोप्स्कार आहे तरीही ती आव्हानांशिवाय नाही. मंगळावरील अतिशय तनु वातावरण आणि धुळीच्या वादळांमुळे रोवर आणि हेलीकॉप्टरचे यशस्वी उतरण आणि कार्य करणे हे मोठे आव्हान आहे.
तथापि, इस्रोच्या अनुभवी वैज्ञानिक आणि अभियंत्यांनी या आव्ह्नांवर मात करण्यासाठी अत्याधुनिक तंत्रज्ञान विकसित केले आहे. मंगळयान-१ च्या यशस्वी मोहिमेचा अनुभव आणि धडे आत्मसात करून इस्रोने मंगळयान-२ ची तयारी केली आहे.
मंगळयान-२ ही भारताच्या अंतराळ क्षेत्रातील महत्वाकांक्षी मोहिम आहे. ही मोहिम यशस्वी झाली तर ती भारताच्या आत्मनिर्भरतेचे आणि तंत्रज्ञानातील प्रगतीचे प्रतीक बनेल. ही मोहिम केवळ भारतासाठीच नव्हे तर जागतिक अंतराळ संशोधनाच्या क्षेत्रातही एक मोठी झेप ठरेल.