येत्या लोकसभा निवडणुकीच्या निकालानंतर भारतीय रुपयाची मोठी झेप घेण्याची शक्यता व्यक्त केली जात आहे. विशेषत: पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली पुन्हा सत्ता येण्याची शक्यता बळावले जात असल्याने, यामुळे आर्थिक सुधारणा आणि स्थिरतेवरचा विश्वास वाढण्याची अपेक्षा आहे. त्यामुळे येत्या काळात रुपया मजबूत होण्याची शक्यता आहे.
निवडणूक निकालांचा थेट परिणाम परकीय गुंतवणुकीवर (Foreign Direct Investment – FDI) होतो. सरकारच्या स्थिरतेवर आणि आर्थिक धोरणांवर गुंतवणुकदारांचा विश्वास बसतो. जर पंतप्रधान मोदी पुन्हा सत्ताधारी झाले तर, गेल्या कार्यकाळातील आर्थिक सुधारणांवर आधारित धोरणे पुढे चालू राहतील अशी अपेक्षा आहे. यामुळे परकीय गुंतवणुक वाढण्याची शक्यता आहे. हे भारतीय अर्थव्यवस्थेसाठी सकारात्मक संकेत असून, त्याचा थेट परिणाम रुपयावर होतो. परकीय गुंतवणूक वाढल्यास डॉलरची मागणी कमी होते आणि त्यामुळे रुपया मजबूत होण्यास मदत होते.
गेल्या काही आठवड्यांमध्ये रुपयाने काहीशी सुधारणा दाखवली आहे. शुक्रवारी (24 मे 2024) रुपया दोन महिन्यांच्या उच्चांवर पोहोचला होता. यामागे काही प्रमुख कारणे आहेत:
- स्टॉक मार्केटमध्ये परकीय गुंतवणूक वाढणे: भारताच्या शेअर बाजारात परकीय गुंतवणूक वाढली आहे. जूनमध्ये भारताला जेपी मॉर्गन चेसच्या उभरत्या बाजार निर्देशांकात (Emerging Market Bond Index) स्थान मिळणार आहे. यामुळे आधीच परकीय गुंतवणूक वाढली असून, पुढील काळात आणखी वाढण्याची शक्यता आहे.
- डॉलरची मागणी कमी होणे: जागतिक स्तरावर डॉलरची मागणी कमी होण्याची चिन्हे दिसत आहेत. अमेरिकेतील फेडरल रिझर्व्ह बँकेने (Federal Reserve Bank) अर्थव्यवस्थेतील महागाई रोखण्यासाठी कठोर पावले उचलण्याची शक्यता कमी झाल्याने, याचा परिणाम डॉलवरवर होत आहे.
अर्थतज्ज्ञांचे रुपयाच्या भविष्याबाबत सकारात्मक मत आहे. अनेक तज्ज्ञांचा असा विश्वास आहे की, निवडणुकीनंतर रुपया आणखी मजबूत होईल. काही तज्ज्ञांनी रुपया 82 रुपये प्रति डॉलरपर्यंत पोहोचण्याची शक्यता व्यक्त केली आहे.
निवडणूक निकाल आणि जागतिक आर्थिक परिस्थिती यांच्यावर अवलंबून असले तरी, रुपयाच्या भविष्याबाबत सकारात्मक संकेत दिसत आहेत. परकीय गुंतवणूक वाढणे आणि डॉलरची मागणी कमी होणे यामुळे रुपया मजबूत होण्याची शक्यता आहे.