Amul Goes International : भारतातील सर्वात मोठी दुग्ध उत्पादन सहकारी संस्था आता आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत पदार्पण करत आहे. 20 मार्च 2024 रोजी, अमूलने पहिल्यांदाच भारताबाहेर ताज्या दुधाच्या उत्पादनांची विक्री करण्याची घोषणा केली आणि हे उत्पादन कोठे उपलब्ध होणार आहे? तर अमेरिकेत!
अमूलने “टेस्ट ऑफ इंडिया” ही ओळख अमेरिकेच्या ग्राहकांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी तेथील सर्वात जुनी आणि प्रतिष्ठित सहकारी संस्था असलेल्या ‘मिशिगन मिल्क प्रोड्यूसर्स असोसिएशन’ सोबत भागीदारी केली आहे. विशेषत: अमेरिकेतील मोठ्या प्रमाणात असलेल्या भारतीय आणि आशियाई समुदायासाठी हे उत्पादन खास आहे. अमूलसाठी हा एक मोठा टप्पा आहे आणि अमेरिकेच्या बाजारपेठेत त्यांच्या ताज्या उत्पादनांना कसा प्रतिसाद मिळतो हे पाहणे औत्सुक्याचे ठरेल.
Table of Contents
सहकारी चळवळीचे यशोगाथा
अमूलची आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील एंट्री फक्त एका व्यापारी निर्णयापेक्षा बरेच जास्त आहे. ही एक यशोगाथा आहे, जी सहकाराच्या तत्त्वावर आधारित आहे. 1946 मध्ये, गुजरातमध्ये दुग्ध उत्पादकांवर होणारा अन्याय रोखण्यासाठी डॉ. वर्गीज कुरियन यांनी अमूलची स्थापना केली. त्यावेळी, व्यापारी शेतकऱ्यांच्या दुधाला खूप कमी किंमत देत होते. या समस्येवर तोडगा काढण्यासाठी डॉ. कुरियन यांनी शेतकऱ्यांना एकत्र आणून अमूलची सहकारी संस्था स्थापन केली. यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या दुधाला योग्य दर मिळू लागला आणि ग्राहकांनाही चांगल्या दर्जेदार दुध उत्पादन स्वस्त दरात उपलब्ध झाले.
अमूलच्या यशस्वी वाटचालीत सहकाराचे तत्त्व हेच खास आहे. शेतकऱ्यांपासून थेट ग्राहकांपर्यंत दूध उत्पादनाची साखळी अखंड राखली जाते. यामुळे शेतकऱ्यांना चांगले उत्पन्न मिळते आणि ग्राहकांनाही स्वस्त आणि उत्तम दर्जेदार उत्पादन मिळते. भारतातील दुग्ध क्रांतीसाठी अमूल ही एक प्रेरणा आहे!
Amul Goes International : आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत अमूलची रणनीती
- ग्राहकांना लक्ष्यित करणे:
- भारतीय आणि आशियाई समुदाय: हे समुदाय अमूलच्या उत्पादनांशी परिचित आहेत आणि त्यांना प्राधान्य देतील.
- स्थानिक ग्राहक: स्थानिक ग्राहकांच्या चवी आणि गरजा समजून घेणे आणि त्यानुसार उत्पादन आणि मार्केटिंग रणनीती आखणे.
- उत्पादन रणनीती:
- उच्च दर्जाची उत्पादने: भारतात असलेल्या उच्च दर्जाची उत्पादने राखणे.
- स्थानिक चवींनुसार बदल: स्थानिक ग्राहकांच्या चवींनुसार उत्पादनांमध्ये बदल करणे.
- नवीन उत्पादने: आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेसाठी नवीन आणि नाविन्यपूर्ण उत्पादने विकसित करणे.
- मार्केटिंग रणनीती:
- “टेस्ट ऑफ इंडिया” ला प्रोत्साहन: भारताची समृद्ध खाद्य संस्कृती आणि अमूलच्या वारशाचा प्रचार करणे.
- डिजिटल मार्केटिंग: सोशल मीडिया आणि इतर डिजिटल प्लॅटफॉर्मचा प्रभावीपणे वापर करणे.
- स्थानिक भागीदारी: स्थानिक प्रभावशाली व्यक्ती आणि ब्रँडसोबत भागीदारी करणे.
- वितरण रणनीती:
- मजबूत वितरण साखळी: आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत मजबूत वितरण साखळी विकसित करणे.
- ऑनलाइन विक्री: ऑनलाइन विक्री चॅनेलचा वापर करून ग्राहकांपर्यंत पोहोचणे.
- स्पर्धात्मकता:
- किंमत: स्पर्धात्मक किंमत निश्चित करणे.
- गुणवत्ता: उच्च दर्जाची उत्पादने राखून स्पर्धात्मक लाभ मिळवणे.
- नवीनता: सतत नवीन आणि नाविन्यपूर्ण उत्पादने विकसित करणे.
- आव्हाने:
- स्थानिक स्पर्धा: स्थानिक दुग्ध उत्पादन कंपन्यांशी स्पर्धा करणे.
- नियामक आवश्यकता: वेगवेगळ्या देशांतील नियामक आवश्यकता पूर्ण करणे.
- ग्राहकांच्या चवी आणि गरजा समजून घेणे: प्रत्येक देशातील ग्राहकांच्या चवी आणि गरजा वेगवेगळ्या असतात त्यानुसार बदल करणे.
- यशाची शक्यता:
- अमूलचा ब्रँड: अमूल हा भारतातील एक मजबूत आणि विश्वासार्ह ब्रँड आहे.
- भारतीय खाद्यपदार्थांची लोकप्रियता: जगभरात भारतीय खाद्यपदार्थांची लोकप्रियता वाढत आहे.
- अमूलची सहकारी संस्था: अमूलची मजबूत सहकारी संस्था त्यांना आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत यशस्वी होण्यासाठी आवश्यक आधार देऊ शकते.
Amul Goes International : आव्हानात्मक वाटचाल
अमेरिकेसारख्या विकसित देशात पदार्पण करणे हे अमूलसाठी सोपे नसेल. तेथील स्थानिक दुग्ध उत्पादन कंपन्या आधीपासूनच बाजारपेठेत मजबूत आहेत. शिवाय, अमेरिकेतील ग्राहकांच्या चवी आणि गरजा भारतीय ग्राहकांपेक्षा वेगळ्या आहेत. त्यामुळे, अमूलला आपल्या उत्पादनांचे प्रभावी मार्केटिंग करावे लागणार आहे.
अमुलची ताकद म्हणजे त्यांची “भारतीय” ओळख. त्यांनी भारतातील चव आणि दर्जे यावर भर द्यावा आणि त्यांच्या उत्पादनांना “टेस्ट ऑफ इंडिया” म्हणूनच प्रचारित करावे. भारताबाहेर राहणारे भारतीय आणि आशियाई समुदाय हेच त्यांचे प्राथमिक ग्राहक असतील, तर स्थानिक अमेरिकन ग्राहकांनाही आकर्षित करण्यासाठी त्यांनी प्रयत्न करावे लागतील.
Amul Goes International : निष्कर्ष
अमूलची आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत रणनीती चांगली आहे आणि त्यांना यशस्वी होण्याची चांगली शक्यता आहे. ग्राहकांना लक्ष्यित करणे, उत्पादन आणि मार्केटिंग रणनीती विकसित करणे, मजबूत वितरण साखळी विकसित करणे आणि स्पर्धात्मक राहणे यावर अमूलने लक्ष केंद्रित केले पाहिजे.