लिथियम-आयन बॅटरी सध्या आपल्या स्मार्टफोन, लॅपटॉप आणि इलेक्ट्रिक वाहनांना चालवत आहेत. परंतु लिथियम बॅटरीची क्षमता मर्यादित आहे आणि ती ज्वलनशील सुद्धा आहे. या समस्येवर तोडगा काढण्यासाठी चीनच्या शास्त्रज्ञांनी एक आश्चर्यकारक संशोधन केले आहे. त्यांनी पाण्यावर चालणारी बॅटरी विकसित केली आहे, जी लिथियम बॅटरीपेक्षा जास्त ऊर्जा साठवून ठेवू शकते!
लिथियम-आयन बॅटरीमध्ये लिथियम आयन इलेक्ट्रोड्स दरम्यान वाहत असतात. परंतु या नवीन बॅटरीमध्ये पाणी इलेक्ट्रोलाईट म्हणून काम करते. इलेक्ट्रोलाईट हे एक माध्यम आहे जे आयनच्या प्रवाहाची परवानगी देते. म्हणजेच या बॅटरीमध्ये लिथियम ऐवजी पाण्याचा वापर केला जातो.
चीनी शास्त्रज्ञांच्या म्हणण्यानुसार, ही पाण्यावर चालणारी बॅटरी पारंपारिक लिथियम-आयन बॅटरीपेक्षा जवळपास दुप्पट ऊर्जा साठवून ठेवू शकते. सोबतच ही बॅटरी लिथियम बॅटरीपेक्षा अधिक सुरक्षित आहे. लिथियम-आयन बॅटरी ज्वलनशील असतात तर पाण्यावर आधारित बॅटरी आगीची जोखीम कमी करतात.
हे संशोधन अजूनही सुरुवातीच्या टप्प्यात आहे. प्रयोगशाळेतील चाचणी यशस्वी झाली असली तरी, व्यापारीकरणासाठी या तंत्रज्ञानावर आणखी संशोधन करण्याची गरज आहे. काही आव्हानं अशी आहेत:
- उत्पादन वाढवणे : प्रयोगशाळेतील यशस्वी चाचणी हे उत्पादनाची हमी नाही. मोठ्या प्रमाणात उत्पादन करणे हे आव्हान असू शकते.
- बॅटरीची कार्यक्षमता : खऱ्या जगात वापरासाठी बॅटरीची ऊर्जा क्षमता आणि कार्यक्षमता तपासणे आवश्यक आहे.
- खर्च : ही तंत्रज्ञान कार्यक्षम असले तरी, ती लिथियम-आयन बॅटरीपेक्षा फायदेमंद असणे आवश्यक आहे.
पाण्यावर आधारित बॅटरी ही ऊर्जा साठवण्याच्या क्षेत्रात क्रांतिकारी बदल घडवून आणू शकते. यामुळे आपल्या इलेक्ट्रॉनिक्सची बॅटरी लाइफ वाढू शकते, इलेक्ट्रिक वाहनांची रेंज वाढू शकते आणि नवीकरणीय ऊर्जा स्त्रोतांचा अधिक कार्यक्षम वापर करता येईल. चीनी शास्त्रज्ञांचे हे संशोधन आशादायक असून भविष्यातील ऊर्जा गरजांसाठी एक पर्यावरणपूरक पर्याय उपलब्ध करून देऊ शकते.