मुंबई, दि. 25 मे 2024: महाराष्ट्र राज्य माध्यमिक आणि उच्च माध्यमिक शिक्षा मंडळाच्या (MSBSHSE) अभ्यासक्रमात मोठा बदल होणार आहे. येत्या शैक्षणिक वर्षापासून (2024-2025) 11वी आणि 12वी मध्ये विद्यार्थ्यांसाठी इंग्रजी हा विषय आता वैकल्पिक होणार आहे. या निर्णयामुळे विद्यार्थ्यांना त्यांच्या आवडी आणि भविष्यातील आकांक्षांनुसार विषय निवडण्याची अधिक स्वातंत्र्य मिळणार आहे.
आजवर महाराष्ट्र बोर्डाच्या शाळांमध्ये 11वी आणि 12वी पर्यंत इंग्रजी हा विषय सक्तीचा होता. मात्र, आता नवीन अभ्यासक्रमात या परंपरागत पद्धतीत बदल होत आहे. या बदलामुळे विद्यार्थ्यांवर विषय निवडीचा भार कमी होईल आणि त्यांच्या आवडीनुसार शिक्षण घेता येईल.
नवीन अभ्यासक्रमानुसार, 11वी आणि 12वी च्या विद्यार्थ्यांना आठ विषय निवडण्याची संधी मिळणार आहे. या आठ विषयांमध्ये दोन भाषा, पर्यावरण आणि शारीरिक शिक्षण यांचा समावेश असेल. उर्वरित चार विषय विद्यार्थी स्वतःच्या आवडीने निवडू शकतील.
भाषा विषयाच्या निवडीमध्येही विद्यार्थ्यांना अधिक स्वातंत्र्य मिळणार आहे. आता त्यांना दोन भाषा निवडाव्या लागणार आहेत. पहिली भाषा म्हणून विद्यार्थी मराठी किंवा त्यांची मातृभाषा निवडू शकतात. दुसरी भाषा म्हणून विद्यार्थ्यांना संस्कृत, हिंदी, उर्दू, फ्रेंच, जर्मन, इत्यादी भारतीय आणि परदेशी भाषा निवडण्याचा पर्याय उपलब्ध असेल. यामध्ये इंग्रजीचाही समावेश असून, विद्यार्थ्यांना इंग्रजी निवडायची इच्छा असल्यास तेव्हाच त्यांची निवड होईल.
महाराष्ट्र राज्य शिक्षण संशोधन आणि प्रशिक्षण परिषद (SCERT) द्वारे तयार करण्यात आलेल्या या अभ्यासक्रमाच्या मसुद्यामध्ये बहुभाषिकतेवर भर देण्यात आला आहे. भारताच्या आणि महाराष्ट्राच्या समृद्ध बहुभाषिक वारसाविषयी जाणीवृद्धी करण्यासाठी ही एक सकारात्मक पावलखणी मानली जात आहे.
SCERT द्वारे तयार करण्यात आलेला हा अभ्यासक्रमाचा मसुदा आहे. अंतिम निर्णय सर्व संबंधितांचे अभिप्राय विचारात घेतल्यानंतर घेतला जाणार आहे. त्यामुळे पालक, शिक्षक आणि विद्यार्थ्यांना या मसुद्यावर आपले अभिप्राय नोंदविण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे. या अभिप्रायांच्या आधारे अंतिम अभ्यासक्रमात बदल केले जाऊ शकतात.
शिक्षा क्षेत्रातील तज्ज्ञांच्या मते, इंग्रजी हा वैकल्पिक विषय झाला तरी त्याचे महत्त्व कायम राहील. विज्ञान, तंत्रज्ञान, आणि इतर क्षेत्रातील उच्च शिक्षणासाठी इंग्रजी भाषेचे ज्ञान आवश्यक आहे. त्याचबरोबर, जागतिक स्तरावरील संधी आणि करिअरच्या दृष्टीकोनातूनही इंग्रजी भाषेचे महत्त्व नाकारता येत नाही. त्यामुळे विद्यार्थ्यांनी आपल्या भविष्याच्या आराखड्यानुसार इंग्रजी विषय निवडण्याचा सल्ला दिला जात आहे.
महाराष्ट्र बोर्डाच्या अभ्यासक्रमात प्रस्तावित करण्यात आलेला हा बदल विद्यार्थ्यांना विषय निवडीची अधिक स्वातंत्र्य देणारा आहे. त्यांच्या आवडी आणि भविष्यातील आकांक्षांनुसार कौशल्ये विकसित करण्यासाठी ही एक सकारात्मक पावलखणी ठरू शकते.