भारताचे राष्ट्रीय महामार्ग जाळे गेल्या दशकात लक्षणीय वाढ झाली आहे. मार्च २०१४ मध्ये केवळ ९१,२८७ किलोमीटर असलेले हे जाळे आता, २५ जुलै २०२४ पर्यंत, सुमारे १,४६,१२६ किलोमीटरपर्यंत विस्तारले आहे. ही वाढ सुमारे ६० टक्क्यांनी झाली आहे, जी देशाच्या विकासाच्या दृष्टीने एक महत्त्वपूर्ण उपलब्धी आहे.
या विस्तारामुळे देशाच्या कोपऱ्याकोपऱ्यात कनेक्टिव्हिटी सुधारली आहे. पूर्वीच्या काळात अपघाती रस्ते आणि वाहतूक कोंडी ही सामान्य समस्या होती. मात्र, राष्ट्रीय महामार्गांच्या वाढीमुळे या समस्यांचे निराकरण होण्यास मदत झाली आहे. आता वाहतूक सुलभ झाली आहे, वेळ आणि पैशाची बचत होत आहे.
“Committed in our effort to improve your path"#NHIDCL is completing a 4-lane balance work of Dimapur-Kohima Road from Km 152 to Km 166 under package 3 in #Nagaland under SARDP-NE.#BuildingInfrastructure #BuildingTheNation pic.twitter.com/vCXZeBV96b
— NHIDCL (@nhidcl) August 8, 2024
याशिवाय, राष्ट्रीय महामार्ग जाळ्याच्या विस्तारामुळे देशाची अर्थव्यवस्थाही गतिमान झाली आहे. व्यापार, पर्यटन आणि इतर व्यवसाय यांना चालना मिळाली आहे. उत्पादने आणि सेवांची वाहतूक सुकर झाल्याने किंमत कमी होऊन ग्राहकांना फायदा झाला आहे.
ग्रामीण भागातही याचा मोठा फायदा झाला आहे. आता ग्रामीण भागाला शहरांशी चांगले रस्ते जोडले गेले आहेत. यामुळे ग्रामीण लोकसंख्येला शिक्षण, आरोग्य आणि इतर सुविधांचा लाभ मिळत आहे. शेतकरी आपली उत्पादने सहजपणे बाजारपेठेत पोहोचवू शकतात, त्यामुळे त्यांचे उत्पन्न वाढण्यास मदत झाली आहे.
या महत्वकांक्षी प्रकल्पामुळे लाखो लोकांना रोजगार मिळाला आहे. महामार्गांच्या बांधणीत आणि देखभालीसाठी मोठ्या संख्येने कामगारांची गरज भासली आहे. यामुळे बेरोजगारी कमी करण्यात मदत झाली आहे.
तरीही, या यशस्वी प्रवासात काही आव्हानेही येऊन गेली. जमीन अधिग्रहण, पर्यावरणीय प्रश्न आणि निधीपुरवठा यांसारख्या समस्यांवर मात करावी लागली. परंतु, सरकार आणि संबंधित संस्थांनी या आव्हानांना सामना करून देशाच्या विकासाच्या दृष्टीने हा महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलला आहे.
राष्ट्रीय महामार्ग जाळ्याच्या विस्तारामुळे भारताची प्रतिमाही बदलली आहे. आता भारताला एक आधुनिक आणि विकसित देश म्हणून पाहिले जात आहे. यामुळे देशातील गुंतवणूक वाढली आहे आणि परदेशी पर्यटकही आकर्षित झाले आहेत.
या प्रगतीचा लाभ सर्वसामान्य नागरिकांपर्यंत पोहोचला पाहिजे, यासाठी सरकारने पुढील योजना आखल्या पाहिजेत. महामार्गांची सुरक्षा वाढविणे, रस्ते अपघात कमी करणे, आणि महामार्गांच्या कडेवळी विकास करणे ही काही महत्त्वाची पाऊले आहेत.
एकूणच, राष्ट्रीय महामार्ग जाळ्यातील वाढ हा भारताच्या विकासाचा एक महत्त्वपूर्ण टप्पा आहे. यामुळे देशाचे रूप बदलले आहे आणि पुढील काळातही याचा सकारात्मक प्रभाव दिसून येईल.