भारताच्या वाढत्या हवाई वाहतूक आणि संरक्षण क्षेत्रातील मागणी पाहून आंतरराष्ट्रीय विमान निर्माता कंपनी एअरबस आता आणखी मोठ्या प्रमाणात भारतात गुंतवणूक करण्याच्या विचारात आहे. कंपनी भारतात दुसरी हेलिकॉप्टर असेंब्ली लाइन स्थापन करण्याच्या प्रयत्नात आहे. ही लाईन खास एअरबसची सर्वाधिक विक्री होणारी H125 हेलीकॉप्टरची असणार असून, यामुळे देशातील नागरी हेलिकॉप्टर उत्पादनाला मोठी गती मिळणार आहे.
विशेष म्हणजे, ही देशातील पहिली खासगी क्षेत्रातील हेलिकॉप्टर असेंब्ली लाईन असणार आहे. एअरबसने अजून निश्चित स्थान जाहीर केले नसले तरी, देशातील 8 प्रमुख शहरांमधून 8 ठिकाणांची निवड केली असल्याची माहिती समोर आली आहे. या ठिकाणांमध्ये कोणत्या शहरांचा समावेश आहे याबाबत अद्याप स्पष्टता आली नसली तरी, या घोषणेमुळे निवड झालेल्या शहरांमध्ये एक चुरशी निश्चितच पाहायला मिळणार.
निवड झालेल्या 8 शहरांमध्ये कोणत्या शहरांचा समावेश आहे हे कंपनीने अद्याप जाहीर केले नसले तरी, भारतातील विमान आणि संरक्षण क्षेत्रातील सद्यस्थित परिस्थिती आणि पायाभूत सुविधांवरून काही शहरांचा अंदाज लावता येतो. त्यामध्ये पुणे, नाशिक, नागपूर, हैदराबाद, बेंगलोर, चेन्नई, इंदौर आणि नोएडा यांचा समावेश असण्याची शक्यता आहे. या शहरांमध्ये आधीपासूनच विमान आणि संरक्षण क्षेत्रातील अनेक कंपन्या कार्यरत आहेत. तसेच या शहरांमध्ये कुशल मनुष्यबळ आणि पायाभूत सुविधा उपलब्ध असल्याने एअरबससाठी आकर्षक ठरू शकतात.
एअरबसची दुसरी असेंब्ली लाईन भारताच्या अर्थव्यवस्थेसाठी अत्यंत फायदेशीर ठरणार आहे. यामुळे देशात हेलिकॉप्टर उत्पादनात आत्मनिर्भरता येण्यास मदत होईल. तसेच यामुळे हेलिकॉप्टरच्या किमती कमी होण्याची शक्यता असून, त्यामुळे सरकारी आणि खासगी क्षेत्रातील मागणी पूर्ण करणे सोपे होईल. याशिवाय यामुळे देशात रोजगाराच्या नवीन संधी निर्माण होण्यास मदत होईल. तसेच एअरबसच्या या गुंतवणुकीमुळे भारताच्या हवाई वाहतूक आणि संरक्षण क्षेत्रातील तंत्रज्ञान विकासाला गती मिळेल.
एअरबसने आपली दुसरी असेंब्ली लाइन कोणत्या शहरात स्थापन करणार याकडे सर्वांचे लक्ष लागले आहे. अजून निश्चित स्थान जाहीर न केल्यामुळे, निवड प्रक्रियेबद्दल अधिकृत माहिती उपलब्ध नसली तरी, काही अंदाज लावता येतो. एअरबस स्थान निश्चित करताना खालील गोष्टींचा विचार करण्याची शक्यता आहे:
- पायाभूत सुविधा : ज्या शहरात जमीन, वीज, पाणी आणि इतर आवश्यक पायाभूत सुविधा पुरवू शकतात त्यांना प्राधान्य दिले जाण्याची शक्यता आहे. जमिनीची उपलब्धता, विमानतळाची जवळीक आणि वाहतूक व्यवस्था यांचाही विचार केला जाईल.
- कुशल मनुष्यबळ : एअरबसला हेलिकॉप्टर उत्पादनासाठी प्रशिक्षित आणि अनुभवी मनुष्यबळाची आवश्यकता असेल. ज्या शहरांमध्ये विमान आणि संरक्षण क्षेत्रातील अनेक कंपन्या आहेत त्या शहरांना यामध्ये फायदा होऊ शकेल.
- सरकारी पाठबळ : स्थानिक सरकारकडून मिळणारे करसवलत आणि इतर आर्थिक सवलती देखील एअरबसच्या निर्णयावर परिणाम करू शकतात.
- लॉजिस्टिक्स : हेलिकॉप्टरच्या भागांची आयात-निर्यात आणि पूर्ण तयार हेलिकॉप्टरची वाहतूक सोयीस्करपणे करता येईल असे स्थान निवडले जाण्याची शक्यता आहे.
एअरबस स्थान निश्चित करण्याच्या अंतिम टप्प्यात असून लवकरच घोषणा करण्याची शक्यता आहे. निवड झालेल्या शहरांमध्ये स्थानिक प्रशासन आणि कंपनी यांच्यामध्ये आगामी काळात बैठका होण्याची शक्यता आहे. या असेंब्ली लाईनमुळे निवडलेल्या शहरात आणि संपूर्ण भारताच्या हवाई वाहतूक आणि संरक्षण क्षेत्राला मोठी भरारी लागण्याची अपेक्षा आहे.